344وتار

گومانەکانی سەر ئەمەریکاو هۆکاری کشانەوە لە ئەفغانستان و دەرهاویشتەکانی !

8/21/2021 11:28:00 AM

پیشرەو رەئوف

هەوڵە دبلۆماسیەکانی ئەمریکا هەر لە ساڵی ٢٠١٨ وە لە دەوحە دەستیپێکردووە تاکو ڕێکەوتنی کۆتایی کە لە ٢٠٢٠ وە بە تەواوی یەکلایی کرایەوە کە ئەمریکا هێزەکانی بکشێنێتەوە لە ئەفغانستان بۆ تالیبان ، بۆیە ئەوانەی لەسەر روداوەکانی ١٥/٨/٢٠٢١ ی ئەفغانستان و شکستی سیاسی و ئیداری و سەربازی لەو وڵاتە لەلایەن وەزارەتی خارجی و جۆ بایدن و ووتە بێژی پنتاگۆنەوە باس دەکرێ هیچی وانیە، هیچ یەکێ لەو بیانوانە بایی زەرەیەک لەو راستیانە کەم ناکاتەوە کە خودی ئەمەریکا خۆی ئەندازیاری گەندەڵی و دانان و دروستکردنی ئەو جۆرە لە حوکمڕانیە یە بۆ ئەو ووڵاتانەی داگیری دەکات . . ئەوە بەو واتایە نیە کە دەسەڵاتدارانی ئەفغانستان گەندەڵ نەبوون ئەگینا کێ هەیە نەزانێ کە :

کێ حوکمەت و دەزگاو دامەزاوە سەربازی و ئیداری و ئەمنیەکانی لە ئەفغانستان و عیراق بنیاد نایەوە .

کێ هەبوو دەستی ئەمەریکا بگرێ لە محاسەباکردن و سزادانی ئەوانەی دزی لەو ووڵاتە دەکەن و دژی پرۆژەو پلان و سیاسەتی ئەمەریکا دەجوڵێنەوە و گەندەڵی دەکەن .
کێ نازانی کە ئەمەریکا دەستی بگاتە بنلادن و زەرقاوی و صةدام ، چۆن ناتوانی دەستی گەندەڵکاران ببڕێتەوە .

کێ هەیە نەزانێ کە ئەمەریکا یەکجار ئەوەنە دەسەپاچە و دەستەوسان نیە کە ناچار بێت ئاڵای سپی هەڵکات و نەتوانێ ڕوو بەڕووی گەندەڵی و هێزی تالیبان بوەستیتەوە .

کێ هەیە نەزانێ کە هەر ئەمەریکا نەبوو لەشەڕی کەنداودا دژی پێنجەمین سوپای بەهێزی صدام بەیەک زەربە لە کوەیت ئەو هێزە گەورەیەی تەفرو تونا کرد و دوایش سواری سەری بوو لەناو عیراقدا کە بە چەند هەفتەیەک ڕژیمەکەی لە ڕیشەوە تار و مار کرد..

کی هەیە نەزانی کە هەر ئەمەریکا نەبوو کە لە بچوکترین مقاومەتی هێزە تایبەتەکانی صدام لە مەطاری بەغداد ئیسک و پروسکی ئەو هێزەی سوتان تاکو ئیستاش کەس نازانێ چی لێکردن و چۆن لەناوی بردن .

کێ هەیە نەزانێ کە هەر ئەمەریکا نەبوو چەکدارانی بزوتنەوەی ئیسلامی لە کوردستان لەناو شاخەکانی خورمال و ئەحمەد ئاوا بەساروخی زیرەک لە دەریای سورەوە بە چەند کاتژمێرێک کرد بە هەڵم و هەڵی تەکاندن و کەس نەیزانی چۆن تواندنیەوە .

بۆیە راستیەکە ئەوە نیە کە باسی دەکەن راستیەکە ئەوەیە کە پلانی كشانەوەی ئەمەریکا راستەوخۆ پەیوەندی بە دوو هۆکاری سەرەکیەوە هەبوو کە گەلی ئەفغانستانی لە پیناودا کرایە قوربانی و ئەمریکا باسی ناکات کە :

یەکەم : کشانەوەی ئەمەریکا لە ئەفغانستان یەکیک لە هۆکارە سەرەکیەکانی پرۆژەی هند بوو کە هەوڵی دەدا لە رێگای بەندەری چاپەهاری ئیرانەوە دەستی بگاتە ئەفغانستان ، ئەم پرۆژەیە لەلایەن ئەمەریکاوە پشتیوانی لێدەکرا ، بەندەری گوادار پرۆژەی چینی و پاکستانە لە دەریای عەرەبی و زەریای هندی.. هند دەیویست پاکستان داببریت و ڕێگریک بۆ پرۆژەی پشتێنەو رێگای چین دروست بکات ، بۆیە بەهینانە پێشەوەی تالیبانی دۆستی پاکستان ئەم پرۆژەیە وەستا .
دووەم: ئەمریکا بەم ڕیکەوتنە لەگەڵ تالیبان دەیەوێ ئابلوقەی ئێران بدات و تالیبان وەک هێزیکی سونی لەبەرامبەر ئێران زیندوو بکاتەوە بە ئامانجی کەمکردنەوەی فشاری حوسیەکانی یەمەن لەسەر سعودیە و لاواز کردنی حزب اللە لە لوبنان و حەشدی شەعبی و میلشیاکانی سەر بە ئێران لە عیراقدا ، کە دورنیە لە ماوەیەکی نزیکدا هاوکێشەی سیاسی و سەربازی لە عیراق و کوردستانیش گۆڕانی بەسەردا بێت ، کە لە هەموو حاڵەتێکدا هەر چیەک ببێت و هەرچیەک ڕوو بدات دەکەوێتە دوای هەڵبژاردنەکانی عێراقەوە کە بۆ هەردوو لای ئێران و ئەمریکا یەکلاکەرەوە دەبێ و بۆ خەڵکی عێراق و هەرێمی کوردستانیش بەتایبەتی چارەنوسساز دەبێت کە گرنگە بۆ هەرێمی کوردستان هەر لە ئێستاوە خۆیان کۆبکەنەوە و خۆیان ڕێکبخەنەوە . . نەیەڵن ئەوەی بە ئەشرەف غەنی ووترا بە مانیشی بڵێن !

پیشرەو رەئوف
١٩- ٨- ٢٠٢١