یاسا چی لەوانە دەکات کە خواردنی خراپبوو و بەسەرچوو و ساختە و مۆرکراو دەدەنە خەڵکی ؟
4/30/2023 8:23:00 PM
شاڵاو ئەبوبەکر عەلی
یاساکانی ئێمە لەزۆر
بواردا کۆن و دواکەوتوون ، گەر بڵێم یاسایەکی تایبەت بەم بوارە نیە ڕەنگە هەڵە نەبێت
چونکە تا ئێستا تەنها یەک یاسا هەیە کە ئەویش لە عێراق وەرگیراوە و لەهەرێم بەرکار
کراوە بەناوی یاسای پاراستنی مافی بەکاربەر ژمارە “ 9 “ ساڵی “2010 “ کە تایبەتە بەپاراستنی
مافی بەکاربەر و هاوڵاتی کە خودی یاساکە یاسایەکی نەرمە و لەخراپترین حاڵەت دا سزای
کەسی سەرپێچێکار بریتییە لەبەندکردن بۆماوەیەک لە “ 3 “ مانگ زیاتر نەبێت یان غرامەکردنی
بە “ یەک ملیۆن دینار “ بەڵام سەرەڕای ئەوەش
خودی یاساکە جێبەجێکردنی لەهەرێم بەشێوەیەکی واقعی بەرامبەر ئەو کەسانەی ئەو “
ماددە خراپ و بەسەرچوو و تەزویر و مۆرکراو و ماوە بۆدرێژکراو و ژەهراویانە “ دەدەنە
خەڵکی زۆر کەم و سنووردارە و پێشتریش کارپێکردنی لەلایەن حکومەت ڕاگیرابوو بەبیانوی
دەرکردنی یاسایەکی باشتر لەهەرێم .
وەلەڕووی یاسایی
و واقعی ئێستاوە جگە لەو سزا ماددی یانەی چاودێری بازرگانی دەیسەپێنن کەبڕەکەی کەم
و دیاریکراوە زۆربەی ئەو کەسانەی کەئەو
کارانە دەکەن وەک “ سەرپێچیکاری ڕێنمایی قەدەغەکردنی ئەو جۆرە خواردنانە مامەڵەیان
لەگەڵ دەکرێت “ بەپێی ماددە “ 240 “ لەیاسای سزادانی عێراقی و وەک کەسانی سەرپێچیکار
“ مخالف “ سەیر دەکرێن نەک کەسانی تاوانکار کە سزاکەی زیاتر نیە لە شەش مانگ بەندکرسن
و سزایەکی ماددی “ غرامە “ کە زۆر جار تەنها بە غرامەکردن ڕزگار دەبن لە یاسا کەلەبنەمادا
بۆ خەڵکانێکە سەرپێچی ڕێنمایی بکەن نەک ئەو تاوانە گەورانەی ڕۆژانە دەیبینین و بەرامبەر هاوڵاتیان دەکرێت .
، چونکە خودی یاساکە سزاکەی ئەوەندەیە و بۆشایی یاسایی وایکردووە بەو ماددەیە لێپێچینەوەیان
لەگەڵ بکرێت و بەو ئاسانی یە لەیاسا ڕزگار بن .
لەبەر ئەوە کاتی
ئەوەیە یاسایەک دەربکرێت کەسانی تاوانکاری لەوجۆرە بەسزایەک بگەیەنن یەکسان بێت بەو
زیانە گەورانەی کەژیان و تەندروستی و مانەوەی هاوڵاتیانی دەدەن و خەڵکانی خستۆتە مەترسی
گەورەوە .