سانسۆری پێشوەخت گەڕێنرایەوە
9/25/2020 3:56:00 PM
كامیل عومەر
بەپێی فەرمانێکی وەزارەتی ڕۆشنبیری، لەمەودوا بەر لە
چاپکردنی کتێب، دەبێت لەلایەن لیژنەیەکی پسپۆڕەوە هەڵبسەنگێنرێت، ئینجا ژمارەی
سپاردنی پێ بدرێت و چاپ و بڵاوبکرێتەوە.
لەسەردەمی حکومڕانی ڕژێمی بەعسدا، لیژنەیەکی چاودێری پێکهاتوو لە وەزارەتەکانی ڕاگەیاندن
و ڕۆشبیری، چاودێری و سانسۆری پێشوەختی بەسەر کتێب و بڵاوکراوەو دەقە شانۆیێەکاندا
جێبەجێدەکردو ئینجا ژمارەی سپاردن و ڕەزامەندی بڵاوکردنەوەی پێدەبەخشین. ئەم فەرمانەی
وەزارەتی ڕۆشبیری هەرێمی کوردستانیش، هەمان سانسۆری پێشوەختەیە کە بڕیاری دروستکرنەوەو
گەڕێنراوەی دراوە.
یەکێک لە کارە
باشەکانی حکومەتی هەرێم لەدوای ڕاپەڕینەوە، لابردن و ڕەتکردنەوەی سیستمی چاودێری پێشوەختە
بوو (کەسیستمی مۆڵەتپێدان)یشی پێدەوترێت و لەجێی ئەو سیستمی ئاگادارکردنەوەی لەیاساکاندا
جێگیرکرد، بۆ نموونە بۆ دەرکردنی ڕۆژنامەیەک یان چاپکردنێکی کتێب تەنها لایەنی پەیوەندیداری
ڕۆشنبیری و سەندیکای رۆژنامەنوسان ئاگاداردەکرایەوەو بەس، واتە ئەو کەس و لایەنەی
ئەو ڕۆژنامە یان کتێبەیان دەردەکرد، چاوەڕێی مۆڵەتپێدان و پێنەدان نەبون، تەنها لایەنی
پەیوەندیداریان لە دەرکردن و چاپکردنی ئاگاداردەکردەوە.
ئەم فەرمانەی وەزارەتی
ڕۆشنبیری کە بە پاساوی ( بەرژەوەندیباڵای
نەتەوەیی و نیشتیمانی و پاراستنی بەها پیرۆزەکان )، هەمان ئەو پاساوەیە کە رژێمی بەعس
دەیکردە پاساویی ئەو یاساو بڕیارانەی کە
ئازادی ڕادەربڕییان دەمکوت و سەرکوت دەکرد، لەکاتێکدا دەسەواژەکانی (بەرژەوەندی نەتەوەیی
و نیشتیمانی، پاراستنی بەها پیرۆزەکان)، دەستەواژەی لاستیکین و دەکرێ زۆر دەربڕین
و بۆچون هەیە بخرێتە نێو ئەم چوارچێوەیەو دەسەڵاتداران چۆنیان بوێت بەوشێوەیە بیکشێنن
و ڕێگری لە بڵاوکرنەوەو چاپکردن پێبکەن.
ئامانج و مەبەستەکانی
ئەم فەرمانە هەرچیەک بێت، هەنگاوێکی مەترسیدارەو
گێڕانەوەی سیستمی چاودێری و سانسۆری پێشوەختەو لەگەڵ ئەو پەراوێزە دیموکراسیەتەدا یەکناگرێتەوە کە حکومەتی هەرێم بانگەشەی بۆ دەکات
و تەنها لە وڵاتە تۆلیتار و دیکتاتۆرەکاندا پەیڕەو دەکرێت.
لەگەڵ ئەوەشدا،
گەر ئەم فەرمانە بۆ هەڵسەنگاندنی ئێتیکیانە
و یاساییانە بۆ کتێب کە ڕێنەدرێت ناوڕاندن و جنێودان بەرامبەر هەر کەس و لایەنێک ئەنجامبدرێت
و ڕەخنەی بابەتی بگیرێت و دەستەواژەی گونجاو بەکاربهێنرێت، هەروەها بۆ چاککردنی جۆرێتی
لەڕووی ناوەرۆک و زمانی نوسین بێت، ئەوا تەواو دروست و بەجێیە، بەڵام ئایا لەم وڵاتەی
ئێمەدا کە هەموو شتێک بەسیاسی کراوە، ئەم هەنگاوەش خراپ و تەنها بۆ سانسۆرکردن بەکارناهێنرێت؟