ئێمە و هەرەشەکانی ئاییندە
3/21/2022 12:43:00 PM
لاوک سەلاح
ئێمە لە وڵاتێکدا دەژین
هەموو دژ بە یەکین، بە ئاسانی دەخزێینە نێو ململانێی ناوخۆ و دەرەکییە سیاسی و
کەلتوورییەکانەوە، تا رادەی خنکاندن، نقووم دەبین. زۆر جار هۆکارەکان ململانێ جپۆپۆلۆتیکەکانن،
جاری دیکە، کەم ئەزموونی خۆمانە لە ئیدارەدانی ململانێ سیاسییەکانی نێو کۆمەڵگە،
یان هەندێ جاری تر، لەبەرئەوەی مێژوویەکمان نییە لە سەربەخۆیی ئیرادەی سیاسی و
بڕیاری سیاسی، ئەوە باسی نەبوونی دامەزراوەی یەکگرتوو بۆ پشتگیری بڕیاری سیاسی
مەکە کە هەر نییە.
ئەو کاتانەی کە خاوەنی بڕیاری
سیاسی بووین، ئەو کاتانە بوون کە پرۆژەی شەهیدبوون بووین یاخود شەهیدی دیفاکتۆ
بووین، وەک ئەوەی شەهید بوون تەنها ناسنامەی داخوازی سیاسی بێت لە دونیادا،
سەیرە ئێمە نۆستالجیامان بۆ شەهیدبوون هەیە، بیری شەهیدبوون دەکەین. دەمانەوێت
دوژمنێک بێتەوە کوردستان و ئێمە وەک پاڵەوان بکوژرێین و بچینە مێژووە، وەک ئەوەی
ئەگەر کۆمەڵگە بینا بکەیت نەچیتە مێژووە! ئاخر ئێمە وەک نەتەوەیەکی پەرشوبڵاو
شکۆمان لە شەهیدبووندایە، رەوایەتی بوونمان هەر شەهیدبوونە، هەناسەمان شەهیدبوونە،
میراتی سیاسیمان شەهیدبوونە، کە هەرجەندە شەنگترین ناسنامەیە، بەڵام دەبێت دەست
بەخۆمانەوە بگرین بۆ مانەوە بۆ ئاییندە!
داخی ناوێت، هەرەشە
ناوخۆییەکان و دەرەکییەکان تا دێن زیاد دەکەن و دۆخی سیاسی تا دێت ئاڵۆزتر دەبێت، دونیایەک
لە تۆڕی نهێنی کار لەسەر ریسواکردنی ئەو ناسنامەیە دەکەن، هەر لە بێ توانایی گشتی
خۆمانەوە تا دەگاتە هەرەشەکانی درواسێکانمان.
ئێمە لە هەر
سەنگەرێکدابین رقمان لە خۆمانە. لێبوردەیی بەئاسانی ناچێتە فەرهەنگی
سیاسی و کەلتووریمانەوە، توندرەوین بەرامبەر خۆمان و سەرکێشی بە چارەنووسی نەتەوەیەکەوە دەکەین،
گوێ لە یەکتر ناگریین و حساب بۆ یەکتر ناکەین، هەموو زۆمان بە پرۆژەی سەرکردە
دەزانین، بەڵام پانتایی کاری سەرکردە سنووردارە.
لە دەستەڵاتدایین و رقمان
لە خۆمانە، لە ئۆپۆسیسۆنیشداین هەر رقمان لە خۆمانە، ئەگەر کۆمیونیست بین رقمان لە
خۆمانە و هەزار تەفسیری جیاوازمان بۆ مارکس هەیە کە بە دەگمەن بە زمانی ئەڵمانی
یان ئینگلیزی خوێندومانەتەوە. ئەگەر ئیسلامی بین رقمان لە خۆمانە و هەزار
تەفسیرمان بۆ قورئانی پیرۆز هەیە و هێشتا شارەزای زمانی عەرەبی نین و توانای داماڵینی ناوەرۆکی فەلسەفەکەمان لە
ئایدۆلۆژیا نییە یاخود نامانەوێت، ئەگەر نەتەوەیی بین توانای ئەوەمان نییە خۆمان
لە فاشیستەکان بپارێزین و جیا بکەینەوە و بەرگریەکی رەوا لە نەتەوە بکەین و
شەرانگێز نەبین. ئێمە هەزار پارچە و گروپیین، بەخوا ئێمە خێڵیش نیین، لەبەرئەوەی
خێڵ میکانیزمی ناوەکی و عورفی پاراستنی خۆی هەیە. ئێمە بۆ تێگەیشتن لە خۆمان
ناچاریین لە باشترین دۆخدا، لە رۆژهەڵاتناساکانەوە خۆمان بناسین، ئەوانەی کە
هاتوونەتە ئێرە و قەدری کەسە باشەکانیان زانیووە و گرتووە و ئێمە فەرامۆشمان
کردوون.
بەڵام، ئەمەیان
بەداخەوە، یەک حەقیقەت کۆماندەکاتەوە ئەویش توندرەوین لە خوێندەوەی مێژوویەکی
پەرشوبڵاوی خۆماندا، خۆ لە یادتانە سەر بەهەر گروپێکی سیاسی بوینایە ئەوەی دیکە بە
ئاسانی تەخوینی دەکردین. ئەی ئێستا هەمان ئاستی تێگەیشتنی سیاسی و کەلتووری لە
ئارادا نییە؟ ئێمە یەک ئاستی مەعریفەی سیاسی کۆمان دەکاتەوە، خۆتان بە هێوری پێناسەی
بکەن!
هەندێک جار، لە دوورەوە
بنوارە دیمەنە سیاسییەکە، کە جیاوازی و ململانێ سیاسییەکان کاڵ دەبنەوە، یاخود لە
باشترین دۆخدا بگەرێوە نووسینەکانی رۆژهەڵاتناسەکان کە گاڵتەیان بەو کێشانە هاتووە
کە ئێمە تەمەنی دونیایەک نەوەمان پێوە خەریک کردووە و شەهیدمان کردوون. شەهیدبوون
بۆ پرسە چارەنووس و جەوهەرییەکان ئەرکێکی پیرۆزە، نەوەک بۆ وەهمە سیاسییە بێ
بەهاکان.
ئازیزان، ببینن، ئێمە کە
یەکتر دەعوەت دەکەین، هەر دەستبەجێ لە پاش بەجێهێشتنی مێز بە ماوەیەکی زۆر کەم قسە
بە یەکتر دەڵێین، ئێمە رەفتارێکی کۆمەڵایەتی جیاواز ناهێنینە کایەوە تا
ستراتیژیەتێکی سیاسی جیاواز بێنینە کایەوە. ئێمە هەموو سۆشیال میدیاکان و
تەلەفزیۆنەکانمان پڕ کردووە لە رق و قسەی زبر کە رەنگدانەوەی دۆخیکی زبرە، ئێمە رق
بەرهەم دەهێنین، ئێمە دەمانەوێت بە رق گۆرانکاری سیاسی بکەین، دەمانەوێت بە رق
گەندەڵی راماڵین، ئاگادارنین کە رق سەرلەنوێ بەردەوامی بە خوێن رشتن دەدات وهەر
گەندەڵی بەرهەم دێنێتەوە.
کێمان خۆی بە فریادەرس
نازانێت؟ وەک ئەوەی هەموو مەنهەجەکان لە ئێمەدا کۆتا زانیاری ببەخشێت و ئەوە ئێمەین
کە مرۆڤدۆستی پێمانەوە بەستراوە، بەڵام بەداخەوە، کە دێینە سەر حسابکردن و رووبەرووی
ئاوێنەی کەسایەتی خۆمان دەبینەوە، لە مێژووی زارەکی تێناپەرین و ناتوانین بوونمان
کۆبکەینەوە و دۆکیۆمێنتی بکەین و بەڵگە ئامادە بکەین بۆ پشتگیری وجودمان، لانی
کەم، لە یادەوەریماندا.
دەرسێک لە مێژووەوە، بۆ مانەوەی
خۆمان، ئێمە چەند روویەکین، بەهۆی ئەزموونە مێژوویەکانەوە دەترسین لە نەمانمان،
هەرلەبەر ئەوە دەمانەوێت لەگەڵ وەرزەکاندا بژین، بەڵام بەداخەوە، دەبێت فێربین بەرگەی
سەختی وەرزەکان بگرین. جاران هەر سەختی سروشتی وەرزەکان باران و بەفر و
رەهێڵە و گەرما و بوومەلەرزە بوو، ئەمێستاکە
سەختی تەکنەلۆجیایە، سەختی مووشەکە بالیستییەکانە کە بە ئاسمانێکی بێکەسدا بە ئاسانی
وجودمان وەک کورسی کورسی دەهەژێنێت. ئێمە نەوەک سیستمی بەرگری ئاسمانیمان نییە،
بەڵکو ناتوانین تەمەندارەکانمان ریز بکەین بۆ وەرگرتنی نیوە مووچە کەمەکانیان،
ئەوانەی بە پێخاوسی بۆ مووچەیەکی کەمی رەوای خۆیان ململانێیەکی سەختی وجودیانە
دەکەن. پێلاوەکانیان شایستەی ئەوەیە بخرێنە مۆزەخانەوە بۆ بە بەڵگەکردنی قۆناغێک
لە حکومڕانی.
ئێمە ئەو کاتەی مافەکانی
نیشتمان لە خراپی ئیدارەدانی سەروەت و سامانی نیشتمان جیادەکەیەینەوە، ئەو کاتە لە
توندرەوەی و شەرانگێزی خۆمان دەرباز دەکەین و ئاییندە بە چاویلکەیەکی بێگەردەوە
دەبینین و ناکەوینە تەڵەی ئایدیۆلۆژییە سیاسییە بەتاڵەکان و نزیک دەبین لە خەمی رۆژانەی توێژە جیاوازەکان، هەر ئەو
کاتە، رۆحیەتی نیشتمانپەروەری دەتوانێت گۆرانکاریی بکات و تۆوی رق نەچێنێت.
راماڵینی گەندەڵ بە چەک و ئامرازەکانی گەندەڵ نابێت بەڵکو بەهێنانەکایەی
نەخشەرێگایەکی نیشتمانی پر بە رەهەندی مێژووی دەبێت، کە ئەگەر بوونی نەبێت هەر
دەچینەوە سەر دووبارە بوونەوەی کارەساتی مێژووی شەماڵی بەردەرکی سەرا.
ئێمە، سەربە مێژوویەکین
لەگەڵ ساتی سڵاوکردن و نمایشاکردنی
برایەتی لەگەڵ یەکتردا، راستگۆنین، ئێمە گرفتاری نەخۆشیە کوشندەکانی مێژووی
خۆمانین. زۆر جاران، بەخۆم دەڵێم و برادەرانیشم بە ئاگام دەکەنەوە کە خەونەکانمان
بۆ بیناکردنی دامەزراوە و رێکخراوی مەدەنی و مەنهەجاکانی کارکردن وەک مرەکەبی سەر
کاغەز وان، ئازیزێک رۆژێکیان نووسیبووی خەونەکانت بۆ کاتێک و سەردەمێکی تر هەڵگرە،
نایەنە دی، ئەوان راست دەبێژن، لە مێژە، نەهاتنی گۆدۆ بۆتە حەقیقەت، بەڵام خۆ هەر
دەبێت بەردەکەی سیزیف تا دوا هەناسە بدەین بە شانماندا.
مێژووی ئێمە، سەرباری
بێهوودەیی و تاڵی، سەختی بۆ مانەوەی فێرکردووین، دەزانین سات و سەردەم و زەمەن و
هەرەشەکان و ئەکتەرە سیاسییەکان لەوانەی لە مێژوودا هەبوون جیاوازنین، بە حوکمی نەبوونی
چارەسەر بۆ کێشە سیاسییەکان و زەوتکردنی مافەکانی بوون، کە من پێم باشە لە بەری دەستەواژەی
مافە دەستوورییەکان، بە مافەکانی وجودمان ناویان ببەم.
دیمەنە سیاسییە گشتییەکە لە ژێر جەبری مێژوویەکی
تاڵدا گینگڵ دەدات، لە دووڕیانێکی سەختی سیاسی گەمارۆدراودایە، دیمەنە نێودەوڵەتیەکەش
ئێوە لە من باشتر شارەزان، پێویستمان بە دەرەچەیەکی سیاسی دەستەجەمعی خێرا هەیە.
ئەم نووسینە هاوارێک و
دەردە دڵێکی خەمخۆرانەی شەخسییە، پرۆژەی دامەزراوە نییە!